Local view for "http://nl.dbpedia.org/resource/Georg_Elser"
| Predicate | Value (sorted: default) |
|---|
| rdfs:label |
|
| rdfs:comment |
|
| ns3:abstract |
"Johann Georg Elser (Hermaringen, 4 januari 1903 - Dachau, 9 april 1945) was een Duitse meubelmaker die zich tegen het nationaalsocialisme verzette. Hij pleegde op 8 november 1939 in de Bürgerbräukeller in München een bomaanslag op Adolf Hitler.Elser, die timmerman/meubelmaker was, was aanvankelijk antinazi vanwege zijn linkse sympathieën. Hij verafschuwde de onderdrukking van links en van de burgerrechten in het algemeen. Begin jaren 30 was zijn voornaamste argument tegen Hitler de onderdrukking van de arbeiders ten gunste van het grootkapitaal. Elser weigerde de hitlergroet te brengen of naar Hitlers radiopraatjes te luisteren.In 1936 begon hij in een wapenfabriek te Heidenheim te werken. Daar zag hij met zijn eigen ogen dat Duitsland aan het herbewapenen was terwijl Hitler op de bühne vrede propageerde. Ook in de Sudetencrisis zag hij in dat Hitler doelbewust op een oorlog aanstuurde, ondanks de diplomatieke oplossing die uiteindelijk werd gevonden. Volgens Elser was Duitsland daar beslist niet klaar voor en zou het slechts leiden tot de vernietiging van Duitsland. Hij kwam tot de conclusie dat de enige manier om dit te vermijden de dood van Hitler was.Elser woonde op 8 november 1938 Hitlers jaarlijkse toespraak in de Bürgerbräukeller bij, waar de mislukte Bierhalleputsch van 1923 werd herdacht. Hij merkte op dat het evenement slecht beveiligd was terwijl meerdere nazikopstukken, inclusief Hitler, bij elkaar kwamen. Bovendien maakte hij een nacht later de Kristallnacht mee, die hem over zijn laatste reserveringen heen hielp. Een regering die tot dergelijk geweld in staat was zou volgens Elser ook weinig scrupules hebben om een internationale oorlog te beginnen.Elser had nu een jaar de tijd om zijn aanslag voor te bereiden. Door in een steengroeve te werken kreeg hij de kans om explosieven te stelen voor zijn bom. Vervolgens ging hij tijdelijk in München wonen en wist onder het voorwendsel een uitvinder te zijn een tijdontsteker te kopen. In de herfst van 1939 liet hij zich een maand lang iedere dag in de Bürgerbräukeller na sluitingstijd insluiten om zo geleidelijk een pilaar bij het podium uit te hollen. Gruis en ander afval verstopte hij in het tapijt. Tijdens deze werkzaamheden brak de oorlog uit maar Elser merkte dat nauwelijks. Hij verstopte een bom in een pilaar bij het podium waar Hitler zou spreken en stelde het tijdsmechanisme zo af dat de bom op 8 november 1939 om 21:20 zou afgaan, als Hitler bezig zou zijn met zijn toespraak.De aanslag op Hitler mislukte omdat Hitler wegens het slechte weer niet per vliegtuig maar met de trein naar Berlijn terugkeerde. Daarom was hij vroeger vertrokken (en ook eerder met de toespraak begonnen) dan verwacht. Om 21.20 uur ontplofte de bom, een deel van de bierkelder stortte in. Hitler had het pand op dat moment zo'n 8 minuten eerder verlaten. Bij de aanslag vielen drieënzestig gewonden en kwamen acht mensen om het leven, onder wie 7 leden van de NSDAP. Het vertrek van Hitler hing samen met de voorbereiding van het offensief in het westen, dat uiteindelijk uitgesteld zou worden tot mei 1940. In totaal werden er maar liefst 42 aanslagen op Hitler gepland of uitgevoerd.Elser vluchtte naar Zwitserland, maar werd om kwart voor negen die avond opgepakt door de grensbewaking te Konstanz. Deze droeg hem over aan de Gestapo te München. Tijdens zijn verhoor zei hij dat hij Hitler had willen ombrengen om zo de slavernij van het Duitse volk en de oorlog te beëindigen. Elser kwam in Dachau terecht. Hoewel Elser alleen handelde wilde men dit niet geloven. Ze achtten één persoon niet in staat om zo'n aanslag in zijn eentje te plannen en uit te voeren. De Gestapo liet Elser zelfs in de Bürgerbräukeller demonstreren hoe hij de pilaar had uitgehold en de bom geplaatst.Elser werd in Sachsenhausen en uiteindelijk in Dachau opgesloten. Daar kreeg hij een kamer voor zichzelf en een naar verhouding betere behandeling. Andere gevangenen, zoals Martin Niemöller, meenden daarom zelfs dat Elser helemaal geen echte gevangene maar een SS'er was, en dat de aanslag opgezet was om Hitler een aura van onkwetsbaarheid te bezorgen. De ware reden was echter dat de nazi's Elser na de overwinning in een showproces wilden veroordelen en uiteindelijk terechtstellen. Kort voor het einde van de oorlog liet Hitler in een laatste aanval van rancune een aantal politieke opponenten vermoorden. Elser was een van hen, en werd op Hitlers bevel op 9 april 1945 met een nekschot omgebracht. Elser wordt door Geert Mak (in diens boek In Europa) een lichtpuntje genoemd in een overigens donkere periode."@nl
|
| foaf:depiction |
|
| foaf:isPrimaryTopicOf |
|
| owl:sameAs |
|
| dcterms:subject |
|
| ns3:thumbnail |
|
| ns3:wikiPageExternalLink |
|
| ns3:wikiPageID |
|
| ns3:wikiPageRevisionID |
|
All properties reside in the graph http://purl.org/collections/nl/niod/dbpedia_dump.ttl
The resource appears as object in 2 triples
Context graph
